Serbest Meslek Çalışanlarının Dış Giyim Harcamalarının Vergisel Boyutu
Cevdet YILMAZ – Mali Müşavir – Denetçi
Bugün, daha önce bilmeyenleriniz için biraz enteresan gelecek bir noktaya değinelim. Serbest meslek mensupları kazançlarından takım elbise, ayakkabı v.b. giderleri indirebilir mi? Vergi kanunlarımıza baktığımızda bütün kazanç türlerinde işle ilgili olan giderlerin ilgili hasılattan düşüleceği anılmaktadır. Keza, burada da ilk bakışta bir avukatın gündelik iş yaşamında sürekli olarak kullandığı takımın düşülmesi gerektiği kanaatine varmak mümkün fakat ilgili kanun maddeleri ve idarenin yorumu burada önem arz etmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu serbest meslek kazancını tanımlarken 65. maddesinde; “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun 67 nci maddesinin birinci fıkrasında ise ; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.” denilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan genel giderlerin, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için kazancın elde edilmesi ve idamesi ile açık ve doğrudan bir bağının bulunması, yapılan işin içeriğine uygun olması ve iş hacmi ile orantılı olması gerekmektedir. (2) numaralı bendinde anılan giyim giderleri ise işyerinde çalıştırılan hizmetli ve işçilere verilen giyim eşyalarıyla sınırlı olup, bu giyim eşyalarının işçilerce kullanımının işin gereği olması, bunların giyime hazır şekilde ve ayın olarak verilmesi, ticari teamüllere göre bu eşyanın işverence temininin alışılagelmiş olması ve hizmetli ve işçilerin işten ayrılmaları durumunda bunların geri teslim edilmesi gerekmektedir.
Buradan hareketle, serbest meslek kazancının hasılatından indirilecek giyim giderlerini gözetirken “işle ilgili olma” bağına dikkat etmek gerekir. Öyle ki, idare bir avukatın takım elbise alımını giderleştirilmesinde “işle ilgili olma” bağı görmemiş ve gider olarak yazılmamasını ön görmüştür1. Yine başka bir görüş beyanında, ceket, pantolon, ayakkabı gibi dış giyim harcamalarının özellikle faaliyetin idamesi için olma3dığı ve iş hayatı haricinde özel hayatta da kullanıma elverişli olduğu, söz konusu dış giyimin harcamaları ile kazancın elde edilmesi arasında bağ olmadığı görüşü verilmiştir2. Sonuç olarak , bu giderlerin serbest meslek kazancından indirilmesi yerinde olmayacaktır.
- Trabzon Vergi Dairesi Başkanlığı, 14/09/2012 tarih 103 sayılı özelgesi.
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 02/06/2014 tarih ve 1546 sayılı özelgesi.
Cevdet YILMAZ – Mali Müşavir – Denetçi